Tuổi thơ của Messi gắn với chẩn đoán thiếu hormone tăng trưởng, trong khi gia đình không đủ khả năng theo nổi phác đồ điều trị lâu dài. Việc được Barcelona đưa sang Tây Ban Nha và chi trả toàn bộ chi phí y tế đã đổi hẳn quỹ đạo cuộc đời anh. Trải nghiệm đó để lại dấu ấn rất sâu, biến câu chuyện một đứa trẻ chỉ tiếp tục giấc mơ nhờ được giúp đỡ thành điểm xuất phát cho những gì anh làm sau này khi đã là siêu sao toàn cầu.
Năm 2007, anh lập Quỹ Leo Messi, một tổ chức phi lợi nhuận với mục tiêu khá rõ ràng. Quỹ muốn những đứa trẻ ở hoàn cảnh dễ tổn thương có thêm cơ hội tiếp cận y tế và giáo dục tử tế. Messi từng nhiều lần nói sự nổi tiếng chỉ có ý nghĩa khi giúp anh làm được điều gì đó cho những người thực sự cần, trước hết là trẻ em.
Trong số đó, câu chuyện ở một vùng quê tên Mangundze tại Mozambique là lát cắt dễ thấy nhất.
Mangundze nằm ở tỉnh Gaza, trong một vùng nông thôn nghèo thuộc nhóm khó khăn nhất thế giới. Hồ sơ dự án mô tả nơi đây chỉ khoảng 1 phần trăm dân số có điện và nước uống được xử lý an toàn. Phần còn lại sống trong thiếu thốn triền miên, không gas, không hệ thống vệ sinh, nhiều đoạn đường chỉ là lối mòn đất đỏ.
Trên bình diện cả nước, gần một nửa trẻ em dưới 5 tuổi ở Mozambique bị suy dinh dưỡng mạn tính. Điều đó kéo theo tỷ lệ tử vong cao, thể trạng yếu, khả năng học tập giảm sút và một vòng nghèo đói lặp lại từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Tại Mangundze, những con số đó hiện lên rất cụ thể. Nhiều đứa trẻ chỉ ăn được 1 bữa mỗi ngày, còn trong những tháng hạn có em 2 ngày mới được ăn một lần. Để tới trường, các em phải đi bộ từ 8 đến 10 km từ nhà tới lớp, mà chặng đường đó thường bắt đầu với một chiếc bụng rỗng.
Linh mục người Argentina Juan Gabriel Arias đến đây trong một chuyến truyền giáo rồi quyết định ở lại lâu dài. Từ giáo xứ ở Mangundze, ông mang câu chuyện về vùng đất này trở lại quê nhà và tìm người đồng hành. Qua bạn bè trong giới truyền thông, dự án chống suy dinh dưỡng ông ấp ủ được giới thiệu với Quỹ Leo Messi. Trước khi đưa ra cam kết, đội ngũ của quỹ sang tận nơi, ở lại nhiều ngày để tận mắt nhìn bữa ăn, lớp học, con đường đến trường của lũ trẻ.
Từ những ngày khảo sát đó, chương trình Bữa sáng học đường được dựng lên. Theo mô tả chính thức, Quỹ Leo Messi tài trợ một phần ăn giàu dinh dưỡng mỗi ngày cho khoảng 15.000 em nhỏ tại hơn 30 trường tiểu học ở khu vực Mangundze, kèm thêm một số điểm dành cho trẻ nhỏ và trẻ mồ côi. Bữa ăn được phục vụ trong nhà ăn học đường mà dự án mở ra, đi cùng bữa phụ với mục tiêu giảm suy dinh dưỡng mạn tính ở lứa tuổi đến trường và kéo chất lượng học tập đi lên.
Linh mục Arias kể rằng từ khi chương trình vận hành ổn định, tình trạng suy dinh dưỡng trong khu vực giảm rõ rệt, sĩ số và tỉ lệ bám trường tăng lên. Trẻ em có lý do để đi học vì tới trường là được ăn và được học.
Những lúc rảnh, lũ trẻ đá bóng trên mặt sân đất đỏ, không khung thành, không áo đấu, chỉ có trái bóng cũ. Chúng chơi cùng một môn thể thao đã làm nên tên tuổi Messi, nhưng phần lớn không biết Messi là ai. Ở đây không có tivi, không internet, điện còn không đủ cho sinh hoạt tối thiểu. Với chúng, Messi không phải ông vua bóng đá. Messi trước hết là bữa sáng đều đặn, là chén cháo hay ly đồ uống giàu đạm chờ sẵn mỗi sáng trong nhà ăn.
Vòng tròn từ Rosario đến châu Phi rồi quay lại Buenos Aires
Câu chuyện ở Mozambique chỉ là một nhánh trong mạng lưới hoạt động ít ồn ào xoay quanh chuyện cái ăn cho trẻ em mà Messi góp sức. Vòng tròn đó bắt đầu từ chính quê hương Argentina, mở rộng ra bên ngoài rồi quay lại chỗ nó khởi nguồn.
Tại Buenos Aires, FUNDAMIND là một điểm tựa quen thuộc của nhiều gia đình nghèo. Tổ chức này ra đời từ năm 1990, chuyên chăm sóc trẻ nhỏ trong giai đoạn đầu đời, đặc biệt là các em chịu tác động của nghèo đói và HIV và dần trở thành một địa chỉ quan trọng về chăm sóc sớm cho trẻ dễ tổn thương.
Trong căn nhà ở khu Balvanera, FUNDAMIND vận hành trung tâm chăm sóc sớm cho hơn 200 em mỗi ngày. Trẻ được ăn uống, được chăm sóc sức khỏe cơ bản, được chơi và học trong một không gian an toàn. Bên ngoài cánh cổng đó, tổ chức còn chuẩn bị bữa ăn đã nấu chín cho khoảng 200 gia đình và phát thêm phần thực phẩm khô cho khoảng 500 gia đình khác, nhờ các thỏa thuận với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc và những đối tác xã hội.
Trong số những mối hợp tác mà FUNDAMIND ghi nhận, Quỹ Leo Messi là một cái tên quan trọng. Nhiều báo cáo của tổ chức cho thấy các thỏa thuận với quỹ này là một phần giúp họ duy trì chương trình giáo dục và thực phẩm cho trẻ em và gia đình ở trung tâm Buenos Aires, trong bối cảnh lạm phát, cắt giảm phúc lợi và tỉ lệ nghèo đói tăng nhanh khiến nhu cầu hỗ trợ ngày một lớn mà nguồn lực không theo kịp.
Theo cách đó, vòng tròn hỗ trợ khép lại một cách tự nhiên. Messi xuất thân từ Rosario, trưởng thành ở Barcelona, dùng quỹ của mình để cùng chống suy dinh dưỡng cho trẻ em ở một vùng quê hẻo lánh tại Mozambique, rồi lại quay về hỗ trợ bếp ăn và trung tâm chăm sóc sớm cho trẻ nghèo ở quê nhà Argentina.
(Tham khảo ESPN, Fundación Leo Messi, AS)
